Branża transportu ciężarowego to jedna z kluczowych arterii światowego handlu, która w ostatnich latach przeszła głęboką transformację napędzaną postępem technologicznym. Znajdujemy się w bardzo ciekawym momencie, w którym firmy transportowe z jednej strony mierzą się z niepewną sytuacją międzynarodową (konflikty, wzrost cen paliw, wymagania konsumentów), a z drugiej - stoją u progu cyfrowej rewolucji.
Innowacyjne rozwiązania mogą zwiększyć wydajność, bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój. Ale czy mają rzeczywistą szansę zawładnąć branżą TSL, a w szczególności sektorem interesującym nas najbardziej - transportem? Wybraliśmy 5 najbardziej obiecujących technologii, które wydają nam się szczególnie obiecujące.
Brzmi to póki co jak fabuła filmu science fiction, bo niby jak mają się pojawić na naszych drogach ciężarówki autonomiczne, kiedy wypadki zdarzają się nawet obecnie, między pojazdami z pełną kontrolą kierowców. Tych, którzy obawiają się, że autonomiczne ciężarówki zastąpią kierowców uspakajamy, że nie stanie się to zbyt prędko.
Jak to w ogóle działa? Autonomiczne pojazdy są wyposażone w specjalistyczne czujniki, kamery i sztuczną inteligencję. Choć pozwala im to na poruszanie się po drodze bez interwencji człowieka, na obecnym etapie rozwoju możemy myśleć raczej o jakiejś namiastce autonomiczności. Początkowo samojezdne ciężarówki będą zapewne poruszać się jedynie po zamkniętych obszarach, na przykład po portach albo magazynach, pod nadzorem człowieka.
Co ciekawe, pierwsze próby stworzenia autonomicznego pojazdu miały miejsce już w latach 60-70 XX wieku – w 1977 roku Japończykom udało się stworzyć pierwszy autonomiczny samochód pasażerski.1 Obecnie przodownikami w rozwoju tego typu pojazdów, są firmy takie jak Waymo, Tesla czy Embark.
Ciężarówki stanowią dużo większe wyzwanie, ze względu na swoje gabarytu, ładunek i przyczepę, natomiast z pewnością przyniosłyby niezliczone korzyści, a jedną z podstawowych byłaby wydajność i oszczędność. Bezzałogowa ciężarówka mogłaby pracować w sposób ciągły, bo zniknęłaby konieczność robienia przerw na odpoczynek. To znacznie skróciłoby czas dostaw i dało szansę na maksymalne wykorzystanie floty. Choć byłoby to świetne rozwiązanie w przypadku popularnych długodystansowych tras w Europie, autonomiczne ciężarówki w USA mają nieco większe szanse. Sieć dróg jest tam dużo mniej zatłoczona.
Pozycja Polski jako kluczowego szlaku tranzytowego w Europie może przyspieszyć przyjęcie rozwiązań w zakresie technologii branży transportowej, zapewniając szybszy i bardziej niezawodny transport transgraniczny. Póki co jest realizowanych kilka projektów pilotażowych.2
Rewolucja branży transportowej nie jest jednak jedynie pieśnią przyszłości. Autonomiczne pojazdy to póki co jedynie ciekawostka, za to faktem są innowacyjne technologie i rozwiązania z zakresu zarządzania transportem, na które zdecydowanie warto zwrócić uwagę.
Systemy zarządzania flotą (FMS) i systemy zarządzania transportem (TMS) są w dzisiejszych czasach niezbędnymi narzędziami dla każdej firmy transportowej, która chce być nowoczesna. Takie systemy zapewniają nam różne przydatne funkcje, jak planowanie tras, harmonogram dotyczący konserwacji pojazdów, zarządzanie kierowcami i monitorowanie zużycia paliwa.
Rozwiązania TMS i FMS zrewolucjonizowały sposób działania firm transportowych. Programy takie jak chociażby oferowany przez nas fireTMS, dostarczając dane i analizy w czasie rzeczywistym, dzięki czemu:
Każdy, kto pracuje w branży transportowej wie, że to może oznaczać tylko jedno - zmniejszenie kosztów i poprawę wydajności operacyjnej. Zarządzanie flotą z poziomu jednego programu sprawia, że wszystkie operacje są uporządkowane i przejrzyste.
Polskie firmy transportowe coraz częściej wdrażają technologie takie jak nasza, dla zachowania konkurencyjności. Integracja TMS może pomóc lepiej zarządzać rozległymi sieciami logistycznymi, kluczowymi dla kraju takiego jak Polska - o dynamicznie rozwijającym się sektorze e-commerce i strategicznej lokalizacji w europejskich łańcuchach dostaw.
Dla ciężarówek elektrycznych sprawy mają się trochę inaczej niż w przypadku pojazdów autonomicznych, szczególnie jeśli rzucimy okiem na sektor Last Mile Delivery, czyli firmy dystrybucyjne i kurierskie. Widok kuriera w elektrycznym aucie nikogo już w dzisiejszych czasach nie dziwi - i bardzo dobrze! W przypadku pojazdów do 3,5 tony poruszających się po dużych miastach, elektryczny model sprawdza się naprawdę dobrze.
Droga ku bardziej ekologicznej przyszłości okazuje się jednak długa. Ciężarówki elektryczne, podobnie jak w przypadku autonomicznych - ze względu na swoją wielkość, masę i długość przemierzanych tras, stanowią nieporównywalnie duże wyzwanie do samochodów osobowych. Infrastruktura europejska wciąż ma niewystarczająco rozwiniętą sieć ładowania, akumulatory elektrycznych aut ciężarowych są ciężkie, a ich zasięg dość mały. Wiodący producenci, tacy jak Tesla3, Volvo czy Daimler nie poddają się jednak w próbach opracowania elektrycznych ciężarówek o zwiększonym zasięgu i lepszej infrastrukturze ładowania.
Kluczowa zaleta takich pojazdów jest oczywista - zerowa emisja z rury wydechowej, a więc znaczne zmniejszenie śladu węglowego branży transportowej. Obecnie ciężarówki i pojazdy użytkowe odpowiadają za około 25-30% emisji CO2 z transportu drogowego w Europie.4 Pojawienie się alternatywy na większą skalę byłoby spory oddechem ulgi dla naszej planety.
W walce ze zmianami klimatycznymi i zanieczyszczeniem powietrza, czyli kwestiami, które stają się coraz ważniejsze na obszarach miejskich mogłyby pomóc również paliwa alternatywne. Przewoźnicy interesują się tym tematem, swój moment popularności miało między innymi LNG, które jest paliwem niskoemisyjnym, ale po podwyżkach popyt na nie zdecydowanie spadł.
Czym właściwie jest big data? Mowa tutaj o ogromnych zbiorach danych - na tyle ogromnych, że do ich przetworzenia potrzebujemy innowacyjnych technologii.5 Choć analiza tych danych wymaga od nas wejścia w świat najnowszych technologii, może być bardzo opłacalna - big data pozwalają wydobyć informacje, które mogą nam się przydać na wielu płaszczyznach w biznesie transportowym.
Big data i analityka zmieniają branżę transportu ciężarowego między innymi dzięki temu, że zapewniają głębszy wgląd w różne aspekty operacji. Analiza ogromnych ilości danych z różnych źródeł, jak choćby GPS, czujniki pokładowe i prognozy pogody, może być bardzo przydatna w planowaniu operacji.
Big data umożliwia firmom transportowym optymalizację tras, przewidywanie potrzeb konserwacyjnych i poprawę efektywności paliwowej. Czyli wszystko na czym zależy rozwijającej się firmie transportowej. Analityka predykcyjna może na przykład przewidzieć potencjalne awarie naszych pojazdów, umożliwiając proaktywną konserwację i ograniczanie nieoczekiwanych awarii.
No dobrze, ale jak właściwie korzystać z big data? Musimy przede wszystkim zadbać o naszą infrastrukturę IT, zainwestować w serwery lub rozwiązania chmurowe, zadbać o bazy danych, zainstalować w pojazdach czujniki i telematykę. Warto pomyśleć o odpowiednich narzędziach do analizy danych i rozwiązaniach FMS i TMS, o których już wspominaliśmy. Dobrym ruchem może być zatrudnienie analityka danych lub specjalisty ds. big data, który skutecznie wdroży i zajmie się utrzymaniem systemów big data.
Polskie firmy z branży transportowej mogą wykorzystać Big Data do optymalizacji operacji transportowych. Dzięki profesjonalnej analizie danych, mogą usprawnić swoje łańcuchy dostaw, skrócić czas dostaw i obniżyć koszty. Jest to szczególnie istotne w szybko rozwijającym się sektorze transportu w Polsce, gdzie najważniejsza jest wydajność i niezawodność.
Prowadząc firmę transportową zawsze powinniśmy mieć na uwadze naszych kierowców - na szczęście najnowsze technologie przychodzą nam z pomocą w dbałości o ten najważniejszy z naszych zasobów. Zawodowy kierowca zatrudniony w Polsce, rocznie przemierza ok 87 tysięcy kilometrów, co oznacza, że mógłby w ciągu roku dwukrotnie okrążyć Ziemię.6 Przy takiej ilości kilometrów, doświadczenie warto wesprzeć odpowiednim systemem bezpieczeństwa.
Choć systemy ADAS (z ang. Advanced Driver Assistance Systems - Zaawansowane systemy wspomagania kierowcy) nie są nowością, bardzo dynamicznie się rozwijają i stają się coraz powszechniej wykorzystywane. Znacząco zwiększają bezpieczeństwo transportu ciężarowego, pomagając kierowcom w wykonywaniu różnych zadań. Obejmują różne przydatne funkcje:
ADAS w transporcie ciężarowym to ogromne wsparcie dla zawodowych kierowców. Znacznie zmniejsza ryzyko wypadków, w niektórych przypadkach automatycznie podejmując działania naprawcze. Poza tego rodzaju systemami, producenci coraz częściej wypuszczają na rynek trochę większe kabiny kierowców, co sprzyja większemu komfortowi i lepszemu wypoczynkowi po 8-11 godzinach w trasie.
Transport ciężarowy przeżywa swego rodzaju technologiczny renesans. To świetna wiadomość zarówno dla właścicieli firm transportowych, jak i zawodowych kierowców. Innowacje, o których wspomnieliśmy, to nie nowinki o odległych w czasie pomysłach, ale realne rozwiązania, które mogą zwiększyć wydajność, bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój. W miarę ciągłego rozwoju i zdobywania popularności tych technologii przyszłość transportu ciężarowego w Polsce wygląda obiecująco, otwierając drzwi do bardziej zrównoważonego i wydajnego sektora transportu.
