Z badań marketingowych przeprowadzonych w całej Europie wynika, że obok ceny najważniejszym czynnikiem w procesie decyzyjnym klienta, gdzie kupować paliwo, jest jego postrzeganie jakości.
Z jednej strony każdy z pewnością chce kupować towary o najwyższym przystępnym cenowo standardzie. Z drugiej strony, czy kiedy już zatrzymamy się na stacji benzynowej, otworzymy korek zbiornika, włożymy nalewak i naciśniemy dźwigienkę pistoletu, to czy mamy jakąkolwiek szansę na ocenę jakości substancji płynącej do naszego zbiornika? Odpowiedź brzmi: nie, nie mamy. Nie widzimy paliwa, a nawet gdybyśmy mogli zobaczyć, to nie jesteśmy w stanie zbyt wiele rozróżnić. Pewne wrażenie możemy odnieść po otoczeniu stacji, schludności i dostępności oraz poziomie innych usług, które w większości przypadków nie mają związku z jakością paliwa. Aby uzyskać prawdziwy dowód jakości, musimy sięgnąć głębiej i zwracać uwagę na to, co dostawca paliwa twierdzi, że robi i jakie dowody oferuje swoim klientom celem ich osobistej oceny. Aby dokonać prawidłowej oceny, musimy zrozumieć, czym naprawdę jest jakość paliwa, a jest to kwestia wieloaspektowa.
Pierwszym wyznacznikiem jakości paliwa w Polsce, o którym z pewnością każdy słyszał, jest zgodność z podstawowymi międzynarodowymi normami jakości paliw. Dla oleju napędowego w UE obowiązującą normą jest EN 590. Wydaje się to dość proste, paliwo spełnia normę lub nie, ale norma zawiera 18 różnych parametrów i większość, jeśli nie wszystkie, powinny być przestrzegane, aby wyczerpująco opisać jakość. Norma zawiera również wartości graniczne każdego parametru, które powinny być spełnione. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek rozbieżności w losowo wybranym parametrze, paliwo jest automatycznie niezgodne z normą, a w zależności od stopnia naruszenia normy, może być uznane za potencjalnie szkodliwe dla stanu technicznego pojazdów lub otaczającego środowiska, a nawet może być uznane w oszustwo. Z drugiej strony, ujawnienie rozbieżności o mniejszej skali nie oznacza automatycznie poważnego zagrożenia. Aby lepiej zrozumieć powagę sytuacji, podzielmy przypadki na grupy.
Typowym parametrem dla tej kategorii i najczęściej naruszanym w przypadku oleju napędowego jest temperatura zapłonu (flash point/FP). Z założenia jest to parametr bezpieczeństwa, gdyż paliwo do silników Diesla zaliczane jest do III grupy substancji palnych o temperaturze zapłonu powyżej 55°C. Jeśli stwierdzona wartość jest niższa, paliwo nie należy już do tej kategorii i środki ostrożności powinny być bardziej rygorystyczne. Wydaje się, że dla klienta końcowego nie jest to zbyt istotne, ale w rzeczywistości może stanowić istotne zagrożenie. Głównym powodem spadku FP jest obecność benzyny jako dominującego zanieczyszczenia w paliwie Diesel. Istnieją pewne udokumentowane przypadki, gdy tak zanieczyszczone paliwo powodowało pożar układu oczyszczania spalin pojazdu, ale główne zagrożenie tkwi w rozcieńczeniu paliwa i spadku jego lepkości. Innymi słowy, silnie zanieczyszczone benzyną paliwo do silników Diesla tworzy znacznie cieńszy film smarny w wielu podatnych na zużycie elementach układu paliwowego, takich jak pompy paliwowe, a głównie wtryskiwacze. Takie paliwo może spowodować nieodwracalne uszkodzenia, których ujawnienie się może być odroczone w czasie (nawet po kilku miesiącach eksploatacji).
Typowym parametrem dla tej kategorii i najczęściej naruszanym w przypadku oleju napędowego jest temperatura zapłonu (flash point/FP). Z założenia jest to parametr bezpieczeństwa, gdyż paliwo do silników Diesla zaliczane jest do III grupy substancji palnych o temperaturze zapłonu powyżej 55°C. Jeśli stwierdzona wartość jest niższa, paliwo nie należy już do tej kategorii i środki ostrożności powinny być bardziej rygorystyczne. Wydaje się, że dla klienta końcowego nie jest to zbyt istotne, ale w rzeczywistości może stanowić istotne zagrożenie. Głównym powodem spadku FP jest obecność benzyny jako dominującego zanieczyszczenia w paliwie Diesel. Istnieją pewne udokumentowane przypadki, gdy tak zanieczyszczone paliwo powodowało pożar układu oczyszczania spalin pojazdu, ale główne zagrożenie tkwi w rozcieńczeniu paliwa i spadku jego lepkości. Innymi słowy, silnie zanieczyszczone benzyną paliwo do silników Diesla tworzy znacznie cieńszy film smarny w wielu podatnych na zużycie elementach układu paliwowego, takich jak pompy paliwowe, a głównie wtryskiwacze. Takie paliwo może spowodować nieodwracalne uszkodzenia, których ujawnienie się może być odroczone w czasie (nawet po kilku miesiącach eksploatacji).
Penalizacja takiego naruszenia jakości zależy od jego wagi. Temperatury zapłonu w zakresie do 45°C są zwykle karane umiarkowanie, ponieważ nie oznaczają nadmiernego zagrożenia dla pojazdów. Natomiast temperatury zapłonu poniżej 20°C są bardzo poważne i takie też są ich konsekwencje. Rozbieżności w temperaturze zapłonu nie są w większości przypadków winą samych stacji paliw. Mogą one wynikać ze złej konstrukcji systemu odzyskiwania oparów benzyny lub innych wad technologicznych, ale w zdecydowanej większości przypadków winny jest łańcuch dostaw paliwa obejmujący także cysterny. Mechanizm jest dość prosty – olej napędowy trafia do komory cysterny po benzynie lub operator ciężarówki przez pomyłkę (podłączając wąż do niewłaściwej kryzy) wpuszcza benzynę do zbiornika na olej napędowy. Czynnik ludzki ma tu ogromne znaczenie i wszelkie próby ukrycia błędu (np. poprzez próbę wyrównania ilości każdego z paliw poprzez wzajemny zrzut oleju napędowego do zbiornika benzyny) mogą spowodować ogromne problemy.
Ostatnią grupą nieprawidłowości jakościowych są te produkcyjne. Mogą zdarzyć się błędy w oficjalnej produkcji rafinerii i terminali paliw, ale są one bardzo rzadkie. Jeśli już coś takiego się zdarzy i kontrola jakości produkcji tego nie wykryje, to często te naruszenia nie są zbyt poważne i ograniczają się do drobnych odchyleń, np. w zawartości siarki czy FAME (biodiesel), krzywej destylacji czy liczbie cetanowej.
Istnieje jednak specjalna grupa najpoważniejszych „produkcyjnych” wad jakościowych, które powstają w wyniku zasadniczo nieuczciwych działań i są bezpośrednim skutkiem fałszowania paliwa. Mechanizm, który za tym stoi, polega na dodawaniu do paliwa tańszych składników, które są już w nim obecne. Niższa cena może być osiągnięta poprzez obniżone lub brak podatków nałożonych na domieszki lub jeśli taka domieszka została już zastosowana, a więc uznana za odpad lub surowiec wtórny. Najczęściej nadużywanymi frakcjami węglowodorowymi są rozpuszczalniki i ciecze do zastosowań przemysłowych, takie jak oleje smarowe, formierskie i transformatorowe. Produkty takie zazwyczaj mają wyższą temperaturę wrzenia niż paliwo do silników Diesla (są od niego cięższe), większą zawartość siarki lub zawierają inne zanieczyszczenia, które są bardzo niebezpieczne dla silników i układów oczyszczania spalin. Takie zafałszowane paliwo jest trudne do spalenia, pozostawia resztki karbonizacji (jak sadza), szkodząc ogólnej kondycji układu napędowego poprzez nadmierne osady. Nadmierna zawartość siarki lub innych substancji kwasotwórczych może również znacząco zaszkodzić silnikowi, tworząc środowisko korozyjne i zubożające dodatki ochronne w oleju silnikowym. Taka sytuacja nie może mieć miejsca na żadnej renomowanej stacji benzynowej, gdyż w przypadku zaistnienia takiej sytuacji i jej ujawnienia, potężna kara finansowa jest najmniejszym problemem, gdyż to naruszenie renomy jest najbardziej druzgocące. Jeśli szukasz godnego zaufania dostawcy paliw, więcej informacji znajdziesz w ofercie paliwowej Eurowag.
Jak wskazano wcześniej, stacje paliw w całej UE podlegają regularnym badaniom jakości przeprowadzanym przez każdy rząd krajowy. Jednak podstawowy wymóg UE jest dość mało rygorystyczny i to od krajowych urzędów ochrony konsumentów zależy, czy zostanie on zaostrzony. Poza ogólną renomą i wrażeniem dochowania jakości, jeśli jakaś sieć stacji paliw chce wykazać się dodatkową dbałością o jakość paliwa, to najlepszym rozwiązaniem jest zaangażowanie się w niezależny, zewnętrzny monitoring jakości paliwa, czyli regularne pobieranie i analizowanie próbek paliwa bez wcześniejszego powiadomienia. To właśnie tacy dostawcy naprawdę zasługują na zaufanie, ponieważ niczego nie ukrywają przed swoimi klientami. Eurowag oferuje firmom z branży transportu ciężarowego łatwe rozwiązanie w zakresie płacenia i wyszukiwania wysokiej jakości stacji paliw dzięki kartom paliwowym Eurowag, które są ważne w całej Europie.
