GTM debug

Clock
Czas czytania: 7 min
Calendar
16.4.2024

Dekarbonizacja transportu: Wpływ ogólnoeuropejskich podwyżek opłat drogowych ze względu na klasę emisji CO₂

Europa realizuje misję obniżenia emisji CO₂ w ruchu drogowym o 30% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2005 roku. Ten duży nacisk na ochronę środowiska jest napędzany przez dyrektywę (UE) 2022/362, która weszła w życie 24 marca 2022 r. Czego ona dotyczy? Cóż, zasadniczo zmienia sytuację, wplatając klasy emisji CO₂ bezpośrednio w strukturę krajowych systemów opłat drogowych. Państwa członkowskie UE mają 24 miesiące na włączenie tego do swoich przepisów.

Dekarbonizacja transportu: Wpływ ogólnoeuropejskich podwyżek opłat drogowych ze względu na klasę emisji CO₂

Oto zabawny fakt, który może Cię zaskoczyć: Pojazdy ciężarowe odpowiadają za 26% emisji CO₂ w transporcie drogowym UE, mimo że stanowią zaledwie 2% pojazdów poruszających się po drogach. Dyrektywa ta zmierza do rozwiązania tego problemu poprzez wprowadzenie opłat drogowych opartych na emisji CO₂. Pomyśl o tym jak o "marchewce i kijku" - chodzi o zachęcanie do korzystania z czystszych, bardziej ekologicznych ciężarówek poprzez oferowanie im niższych stawek opłat drogowych, podczas gdy pojazdy zużywające dużo gazu podlegają wyższym opłatom. Oczekuje się, że to sprytne posunięcie spowoduje znaczny wzrost całkowitych kosztów posiadania i eksploatacji ciężarówek, skłaniając rynek w kierunku bardziej przyjaznych dla środowiska opcji.

Jest tu też szerszy obraz. UE nie tylko chce ograniczyć emisje - dąży do 55% redukcji gazów cieplarnianych do 2030 r., a do 2050 r. chce osiągnąć neutralność klimatyczną. Co to oznacza dla pojazdów ciężarowych? Cóż, czas na dołączenie do teamu ‘eco’ ucieka. Do 2035 r. każdy nowy samochód ciężarowy i autobus zjeżdżający z linii produkcyjnej musi być bezemisyjny, a do 2040 r. zasada ta ma zastosowanie do wszystkich pojazdów ciężarowych. Ta zmiana to nie tylko dobra wiadomość dla środowiska, ale także ogromna szansa dla krajów UE, by stać się liderem w dziedzinie ekologicznego transportu. Wdrażając opłaty drogowe oparte na emisji CO₂, kraje mogą przyspieszyć przejście na bardziej ekologiczne ciężarówki.

Systemy poboru opłat drogowych w UE: Kompleksowy przegląd

Unia Europejska ma zróżnicowane podejście do pobierania opłat od pojazdów ciężarowych za korzystanie z dróg. System ten różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich, z których niektóre stosują opłaty za przejazd na podstawie odległości, inne stosują opłaty za korzystanie z dróg w oparciu o czas, a kilka działa na podstawie długoterminowych umów koncesyjnych z prywatnymi operatorami.

Opłaty za przejazd na podstawie odległości: Nadzór rządowy

Znaczna liczba krajów UE, w tym Niemcy, Polska, Austria, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Belgia, Bułgaria oraz wkrótce dołączające Dania i Holandia, wdrożyły rządowy system opłat za przejazd na podstawie odległości. System ten, w którym stawki opłat są ustalane na podstawie przebytej odległości, jest nadzorowany przez władze krajowe, często we współpracy z ministerstwami. Kraje te, odpowiadające za 53% drogowego transportu towarowego w UE, nie angażują podmiotów niepaństwowych w ustalanie stawek opłat drogowych.

Kraje zdominowane przez koncesje

Z kolei Francja, Włochy, Chorwacja, Grecja i Portugalia powierzyły prawie wszystkie swoje autostrady prywatnym operatorom na podstawie długoterminowych umów koncesyjnych. Te "kraje koncesyjne" dają operatorom znaczną kontrolę nad stawkami opłat drogowych. Irlandia posiada podobny system dla wybranych odcinków autostrad. Hiszpania, która jest świadkiem spadku liczby koncesji i wzrostu liczby bezpłatnych dróg, planuje wprowadzenie krajowego systemu opłat za przejazd obejmującego wszystkie autostrady w ramach strategii odbudowy po pandemii. Oczekuje się, że do 2027 r. kontrolowane przez koncesje opłaty za przejazd na podstawie odległości obejmą państwa członkowskie z 28% drogowego transportu towarowego w UE.

Opłaty czasowe dla użytkowników: Winiety

Opłaty za korzystanie z infrastruktury oparte na czasie, znane jako winiety, umożliwiają pojazdom korzystanie z infrastruktury przez określony czas, np. dzień lub tydzień. Model ten jest mniej powszechny, ale nadal stosowany w Szwecji, Estonii, na Łotwie i w Luksemburgu. Kraje te, które mogą zachować winiety ze względów regionalnych lub ze względu na koszty przejścia na opłaty drogowe oparte na odległościach, stanowią zaledwie 4% drogowego transportu towarowego w UE. Rumunia, która obecnie korzysta z winiet, zobowiązała się do przejścia na pobieranie opłat na podstawie odległości w ramach swojego programu naprawczego.

Okres przejściowy i regiony nieobjęte opłatami

Oczekuje się, że do 2027 r. UE będzie w 81% objęta opłatami za przejazd na podstawie odległości (53% zarządzanych przez rząd i 28% obsługiwanych przez koncesje), wraz z opłatami za korzystanie z winiet. Łącznie daje to około 85% pokrycia opłatami drogowymi/winietami dla samochodów ciężarowych w całej UE. Pozostałe 15% jest albo w okresie przejściowym, jak w Hiszpanii i Rumunii, albo obecnie nie jest objęte opłatami, jak w przypadku Finlandii, Malty i Cypru.

Zastosowanie zmienności CO₂ do opłat drogowych dla ciężarówek w UE

Unia Europejska czyni znaczące postępy we włączaniu kwestii środowiskowych do swoich systemów poboru opłat drogowych. Wraz z wprowadzeniem dyrektywy (UE) 2022/362 państwa członkowskie są obecnie zobowiązane do uwzględnienia zmian CO₂ w swoich systemach opłat drogowych dla pojazdów ciężarowych (HGV). Oto jak to działa:

Winiety / opłaty czasowe dla użytkowników

  • Przedłużony termin dla niektórych krajów: Dania, Luksemburg, Holandia i Szwecja, znane jako "oryginalne kraje eurowinietowe", mają czas do 24 marca 2025 r. na wdrożenie wariantu CO₂.
  • Ograniczenia po 2024 r: Po marcu 2024 r. stawki opłat za winiety czasowe na głównych odcinkach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) muszą się różnić w zależności od emisji CO₂ ciężarówki. Oznacza to, że koszt tych winiet, które umożliwiają ciężarówkom korzystanie z infrastruktury przez określony czas, zostanie dostosowany w oparciu o poziomy emisji CO₂ pojazdów, zachęcając do korzystania z bardziej przyjaznych dla środowiska ciężarówek.

Opłaty drogowe uzależnione od odległości

  • Termin wdrożenia: Do 24 marca 2024 r. wszystkie kraje UE, z wyjątkiem tych, które mają umowy koncesyjne, muszą uwzględnić zmiany CO₂ w swoich opłatach za przejazd dla pojazdów ciężarowych w oparciu o odległość. Kraje posiadające koncesje zastosują te zmiany, gdy umowy o opłaty drogowe zostaną nowo podpisane, odnowione lub znacząco zmienione.
  • Opcje wdrożenia: Kraje mają trzy opcje:
    • Opcja 1: Zmiana składnika opłaty infrastrukturalnej w oparciu o emisję CO₂ przez ciężarówkę. Składnik ten zazwyczaj pokrywa koszty budowy, utrzymania i eksploatacji dróg.
    • Opcja 2: Zastosowanie oddzielnej opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych dla CO₂ oprócz niezmienionej opłaty infrastrukturalnej.
    • Opcja 3: Połączenie obu podejść - zmiana opłaty infrastrukturalnej za CO₂ i zastosowanie oddzielnej opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych CO₂.

Jak działa zróżnicowanie opłat za CO₂?

  • Zmiana opłaty infrastrukturalnej: Zgodnie z powyższą opcją 1, dyrektywa określa, że zróżnicowanie opłaty infrastrukturalnej nie powinno generować dodatkowych przychodów, co oznacza, że obniżka dla wydajnych samochodów ciężarowych musi być zrównoważona zwiększeniem opłaty dla mniej wydajnych.
  • Zróżnicowane opłaty za emisję CO₂: Osiąga się to poprzez tzw. banding, który przydziela pojazdy do jednej z pięciu różnych klas emisji CO₂ w oparciu o dane dotyczące emisji z narzędzia VECTO.
  • Klasy emisji CO₂: some text
    • Klasa 1: Pojazdy nienależące do żadnej innej klasy.
    • Klasa 2: Emisja 5-8% poniżej trajektorii redukcji emisji.
    • Klasa 3: Emisja o ponad 8% poniżej trajektorii, ale nie w niższych klasach.
    • Klasa 4 (pojazdy niskoemisyjne - LEV): Emisja o ponad 50% poniżej referencyjnych emisji CO₂.
    • Klasa 5 (pojazdy bezemisyjne - ZEV): Pojazdy bez silnika lub z emisją poniżej 1 gCO₂/kWh lub km. 

W ramach nowego systemu pojazdy są podzielone na pięć klas CO₂ (jak powyżej), przy czym każdy pojazd jest początkowo umieszczany w klasie 1. Jeśli chcesz uzyskać niższą stawkę opłaty drogowej, należącą do klas od 2 do 5, musisz podać dodatkowe dane lub szczegóły rejestracji. Tutaj z pomocą przychodzą usługi takie jak system opłat drogowych Eurowag. Możesz przesłać niezbędne informacje za pośrednictwem Eurowag, aby zakwalifikować się do tych obniżonych opłat drogowych. Jeśli pojazd spełnia warunki, operator opłat drogowych powinien zastosować odpowiednie zniżki. Uprzedzamy jednak, że aby skorzystać z obniżonej dopłaty w stosunku do standardowej CO₂ klasy 1, pojazd musi być zarejestrowany po lipcu 2019 roku. Po przesłaniu danych zostaną one przekazane odpowiednim organom, które następnie obliczą opłaty drogowe na podstawie zaktualizowanych informacji.

Zastanawiasz się, jak nowe klasy emisji CO₂ wpłyną na koszty opłat drogowych dla ciężarówek? Dlaczego nie skorzystać z kalkulatora Eurowag CO? Jest to poręczne narzędzie, które może podać przybliżoną kwotę opłat drogowych w oparciu o emisję CO₂ pojazdu. To świetny sposób na rozpoczęcie planowania tych zmian i zrozumienie ich skutków finansowych dla floty.

Jak dostarczyć dane wymagane do klasyfikacji CO₂ pojazdów?

Aby wykazać poziom emisji CO₂ swoich pojazdów, należy dostarczyć określone dane i dokumenty pojazdu. Rodzaj informacji, które należy podać, obejmuje:

  • Charakterystykę silnika, np. czy jest to silnik wysokoprężny.
  • Datę pierwszej rejestracji pojazdu.
  • Wartość F1 odnosi się do maksymalnej technicznie dopuszczalnej masy całkowitej (nie F2).
  • Moc silnika w kilowatach.
  • Typ kabiny - na przykład, czy pojazd ma kabinę sypialną, czy nie?
  • Klasę i grupę pojazdu, np. czy jest to ciągnik siodłowy czy samochód ciężarowy.
  • Konfigurację osi pojazdu.
  • Emisję CO₂ pojazdu w gramach na tonokilometr.

Pamiętaj, że lista ta może ulec zmianie bez uprzedzenia, więc zawsze dobrze jest ją dokładnie sprawdzić. Wraz z tymi szczegółami należy również przesłać kilka kluczowych dokumentów pojazdu, takich jak część 1 rejestracji pojazdu, certyfikat zgodności (COC) i plik informacyjny klienta (CIF).

Po przesłaniu powyższych informacji do Eurowag, my zajmiemy się resztą. Przekażemy wszystko lokalnym organom odpowiedzialnym za opłaty drogowe, zapewniając prawidłową klasyfikację pojazdów i zastosowanie właściwej klasy CO₂. To prosty proces, który pomaga zachować zgodność z przepisami i ewentualnie skorzystać z niższych stawek opłat drogowych!

Wpływ na skład floty

  • Trajektoria redukcji emisji: Trajektoria ta jest zdefiniowana zgodnie z normami CO₂ dla nowych pojazdów ciężarowych i określa klasyfikację pojazdów w klasach 2 i 3, zmieniając, które pojazdy są uwzględniane w tych klasach na przestrzeni lat.
  • Przykład przydziału klas: Na przykład, w systemie klasyfikacji emisji VECTO, dwuosiowe ciągniki siodłowe, znaczący segment nowych samochodów ciężarowych, są wykorzystywane jako przykład. Trajektoria dla tych pojazdów zgodnie z normami emisji CO₂ z 2019 r. pomaga określić ich klasyfikację.

O ile wzrosną opłaty drogowe w wyniku wdrożenia nowych klas CO₂?

W miarę jak Europa przygotowuje się do bardziej ekologicznej przyszłości, nadchodzą znaczące zmiany w sposobie obliczania opłat drogowych, zwłaszcza dla pojazdów ciężarowych. Przeanalizujmy, jak wyglądają te zmiany w kluczowych krajach europejskich:

Niemcy: Podwyżka opłat drogowych w Niemczech

  • Data rozpoczęcia: Nowy system opłat drogowych oparty na CO₂ rusza 1 grudnia 2023 r.
  • Wpływ na stawki opłat drogowych: Wprowadzenie opłat drogowych uzależnionych od emisji CO₂ może spowodować wzrost kosztów transportu na drogach federalnych i autostradach nawet o około 80%. W szczególności stawka opłaty drogowej, która obecnie wynosi 0,19 euro za kilometr dla typowego 5-osiowego pojazdu ciężarowego o masie powyżej 18 ton, ma wzrosnąć prawie dwukrotnie do 0,34 euro za kilometr.
  • Dodatkowa opłata: Zostanie dodana dopłata CO₂ w wysokości 200 euro za tonę emisji CO₂. Początkowo będzie ona miała zastosowanie do pojazdów o masie powyżej 7,5 tony, a od 1 lipca 2024 r. obejmie również pojazdy o masie powyżej 3,5 tony.

Austria i Czechy: W ślad za nimi

  • Podwyżka w Austrii: Oczekuje się, że stawki opłat drogowych w Austrii wzrosną o 20-30% począwszy od 1 stycznia 2024 r.
  • Podejście Czech: Republika Czeska planuje podnieść opłaty drogowe o 10-15% od marca 2024 r.

Węgry: Już w drodze

  • Niedawny wzrost: Od 1 października 2023 r. Węgry odnotowały już wzrost opłat drogowych o 17,6%.

Praktyczne rady

  • W przypadku podróży przez Niemcy, od granicy z Holandią do Polski, obejmującej około 700 km, podwyżka opłat drogowych może oznaczać dodatkowy koszt w wysokości około 110,00 EUR za podróż według nowych stawek.
  • Branża przewiduje szerszą zmianę w kierunku pojazdów bezemisyjnych, przy czym oczekuje się, że 50% sprzedaży nowych samochodów ciężarowych będzie miało napęd elektryczny do 2030 r. i 75% do 2040 r.

Nie daj się wyprzedzić: Poruszanie się po nowych przepisach UE dotyczących transportu drogowego

W kontekście dostosowania się do dyrektywy (UE) 2022/362 i jej wymogów dotyczących opłat drogowych, wykorzystanie zaawansowanych technologii staje się kluczowe. Narzędzia takie jak rozwiązanie e-toll Eurowag, uzupełnione o urządzenia takie jak jednostka pokładowa EVA, zapewniają nie tylko zgodność z przepisami, ale także wydajność w pobieraniu opłat drogowych od samochodów ciężarowych. Rozwiązanie e-toll Eurowag zapewnia, że Twoja flota jest po właściwej stronie tych zmian, zapewniając dokładną klasyfikację pojazdów i uczciwe opłaty drogowe oraz wspierając Twoje wysiłki na rzecz ochrony środowiska. Urządzenie pokładowe EVA odgrywa kluczową rolę w dokładnym rejestrowaniu danych dotyczących emisji CO₂ i opłat drogowych, płynnie dostosowując się do celu dyrektywy, jakim jest bardziej przyjazny dla środowiska sektor transportu drogowego.

Zapraszamy do zapoznania się z kalkulatorem Eurowag CO₂. To sprytny sposób na sprawdzenie, co te zmiany mogą oznaczać dla Twojego portfela w oparciu o emisje CO₂ Twoich pojazdów.  Korzystanie z tego narzędzia jest mądrym posunięciem, jeśli chodzi o planowanie i zapewnienie efektywnego działania floty zgodnie z nowymi przepisami. Chodzi o to, aby zachować ostrożność na tej ewoluującej scenie transportowej.

Dowiedz się więcej o klasach emisji CO₂ i ich wpływie na stawki opłat drogowych, kontaktując się z działem obsługi klienta Eurowag 24/7 już dziś.